Μια
σημαντική νίκη, σε μια σειρά «σκιωδών» μαχών με την τρόικα,
επιβεβαίωσαν χθες οι Έλληνες τραπεζίτες, με την τοποθέτηση του... «δικού
τους ανθρώπου» στη θέση του προέδρου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής
Σταθερότητας, όπου έμεινε για μικρό χρονικό διάστημα ο εξόχως
ενοχλητικός Ολλανδός, Πολ Κόστερ. Με αυτή τη νίκη στο ενεργητικό τους,
οι τραπεζίτες ετοιμάζονται τώρα για την επόμενη, εξαιρετικά δύσκολη
«μάχη», αυτή την φορά με την Κομισιόν, όπου όμως πολύ δύσκολα θα
αποφύγουν τις βαριές απώλειες.
Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής
Σταθερότητας, που έχει πλέον καθοριστικό ρόλο στη διοίκηση των τραπεζών
και σε μείζονος σημασίας αποφάσεις για το μέλλον τους, παρέμενε ακέφαλο
για περισσότερους από δύο μήνες, ύστερα από την φυγή του Π. Κόστερ, ο
οποίος, όπως είναι κοινό μυστικό στα τραπεζικά γραφεία, είχε έλθει σε
ευθεία σύγκρουση με τους ισχυρούς, «συστημικούς» τραπεζίτες, κατά την
τελική διαπραγμάτευση των όρων της ανακεφαλαιοποίησης, όταν επέμενε να
αρνείται τις αλλαγές που ζητούσαν οι τραπεζίτες, αφήνοντας σαφώς να
εννοηθεί ότι δεν τον ενδιέφερε και πολύ, αν στο τέλος της διαδικασίας οι
τράπεζες κατέληγαν να κρατικοποιηθούν.
Κορυφαίος τραπεζίτης, μάλιστα, λέγεται
ότι διαπληκτίσθηκε ευθέως με τον Ολλανδό για αυτό το θέμα και προσέφυγε
στα ανώτατα κλιμάκια της κυβέρνησης, απαιτώντας την άμεση αποπομπή του.
Πράγματι, στον Κόστερ διαμηνύθηκε αρμοδίως ότι είναι... “persona non grata”
στην Αθήνα και από τα μέσα Μαρτίου αυτός έθεσε την παραίτησή του στη
διάθεση της κυβέρνησης, η οποία έκτοτε άφηνε τυπικά «ακέφαλο» το ΤΧΣ,
παρότι βρισκόταν στην κορύφωσή της η διαδικασία προς την
ανακεφαλαιοποίηση (στην ουσία, το Ταμείο διοικούσε η Αν.Σακελαρίου, που
βρίσκεται σε αγαστή συνεργασία με τους Έλληνες τραπεζίτες). Αυτό το
διάστημα έγινε η μέγιστη προσπάθεια από τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη
να βρεθεί ένα πρόσωπο αποδεκτό, τόσο από τους τραπεζίτες, όσο και από
την τρόικα, για τη θέση του προέδρου του ΤΧΣ.
Τελικά, η μαραθώνια αυτή αναζήτηση
τελείωσε χθες με τον καλύτερο τρόπο για τους τραπεζίτες: το υπουργείο
Οικονομικών ανακοίνωσε το διορισμό του Χρήστου Σκλαβούνη στη θέση του
προέδρου. Έτσι, όχι μόνο επανήλθε σε ελληνικά χέρια το πηδάλιο του
Ταμείου, αλλά τοποθετήθηκε στη θέση του προέδρου ένα πρόσωπο γνωστό σε
όλα τα ανώτερα στελέχη του ελληνικού τραπεζικού τομέα στην Αθήνα. Ο Χρ.
Σκλαβούνης, γνωστός από τη θητεία του στην UBS, τόσο στο
Λονδίνο, όσο και στην Αθήνα, θεωρείται κατ’ εξοχήν φίλα προσκείμενος
στους Έλληνες τραπεζίτες, ενώ οι σοβαρές τραπεζικές του περγαμηνές
δύσκολα θα επέτρεπαν στην τρόικα να προβάλει βέτο στην τοποθέτησή του.
Αυτή η νίκη των τραπεζιτών στην...
άγνωστη μάχη με την τρόικα για τον έλεγχο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής
Σταθερότητας, σε μια εποχή όπου, έστω και μια απώλεια (της Eurobank)
οι ελληνικές συστημικές τράπεζες καταφέρνουν να αποφύγουν το φάσμα της
κρατικοποίησης, έχει αρκετή σημασία, όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη.
Άλλωστε, το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, το ΤΧΣ καλείται να δώσει
ένα ουσιαστικό δείγμα γραφής, για πρώτη φορά, σε ό,τι αφορά τη διοίκηση
μιας κρατικοποιημένης συστημικής τράπεζας, δηλαδή της Eurobank:
μια «σκληρή» διοίκηση του ΤΧΣ θα ήταν αναμενόμενο να προχωρήσει στην
«καρατόμηση» ολόκληρης της ανώτερης διοικητικής ομάδας της τράπεζας,
κάτι που θα αποτελούσε πρόκριμα και για άλλες, ανάλογες περιπτώσεις στο
μέλλον. -Όμως, με τον Χρ. Σκλαβούνη και την Αν. Σακελαρίου να ελέγχον
πλέον τη διοίκηση του ΤΧΣ, έστω και αν εκκρεμούν ακόμη αρκετές αλλαγές
κορυφής (θα αντικατασταθούν μέλη και θα προστεθούν άλλα δύο στη σύνθεση,
καθώς το συμβούλιο γίνεται πλέον επταμελές), εκτιμάται στην αγορά ότι
οι αλλαγές στην Eurobank δεν θα έχουν εξίσου σαρωτικό χαρακτήρα.
Η επόμενη «μάχη»
Παρά ταύτα, οι τραπεζίτες έχουν μπροστά
τους αρκετές ακόμη, κρίσιμες αναμετρήσεις με την τρόικα. Πριν φθάσουμε
στον επόμενο γύρο stress test, που θα
διενεργηθούν μετά την ανακεφαλαιοποίηση, αλλά και σε περίοδο κορύφωσης
των προβληματικών δανείων, ίσως και πέρα από τα όρια του ακραίου
σεναρίου της BlackRock, οι τραπεζίτες θα πρέπει να
ξεπεράσουν, τον Ιούλιο, το σκόπελο της κατάρτισης των νέων σχεδίων
αναδιάρθρωσης, που θα πρέπει να εγκρίνει η Γενική Διεύθυνση
Ανταγωνισμού της Κομισιόν.
Τα μηνύματα από τις Βρυξέλλες δεν είναι
πολύ ενθαρρυντικά, καθώς διαμηνύουν ότι αυτή την φορά τα επιχειρησιακά
σχέδια θα εξετασθούν με μεγάλη αυστηρότητα, αφού πλέον θα έχει
ολοκληρωθεί η διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης, και θα απαιτηθούν
σημαντικές «θυσίες» από την πλευρά των τραπεζιτών:
$11. Η
Κομισιόν θα επιμείνει να διασφαλίσει ότι οι τράπεζες θα είναι βιώσιμες
στο μέλλον, διατηρώντας δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας άνω του 10%, χωρίς
να απαιτήσουν νέα κεφαλαιακή ενίσχυση από το ΤΧΣ. Άλλωστε, ήδη από
πέρυσι, όταν εγκρίθηκε προσωρινά η ανακεφαλαιοποίηση-γέφυρα των τραπεζών
από το ΤΧΣ, η Κομισιόν ξεκαθάρισε ότι οι ελληνικές συστημικές τράπεζες
έχουν λάβει ήδη πολλές και μεγάλες κρατικές ενισχύσεις και δεν θα
επιτραπεί άλλη παροχή στήριξης από το Δημόσιο, όταν εξαντληθεί το
«πακέτο» των 50 δισ. ευρώ.
$12. Πρακτικά,
αυτό σημαίνει ότι η Κομισιόν απαιτεί από τους τραπεζίτες να βάλουν
βαθιά το νυστέρι στους τεράστιους οργανισμούς που δημιουργήσει, οι
οποίοι μάλιστα επεκτάθηκαν ακόμη περισσότερο το τελευταίο διάστημα, με
τις διαδοχικές απορροφήσεις μικρότερων τραπεζών. Η Γενική Διεύθυνση
Ανταγωνισμού τονίζει ότι θα πρέπει να εξαντληθούν όλα τα περιθώρια
«τσεκουρώματος» ενεργητικού και λειτουργικού κόστους: αυτό δεν οδηγεί
μόνο σε μεγάλο αριθμό «λουκέτων» στα δίκτυα εσωτερικού, με ό,τι αυτό
μπορεί να συνεπάγεται για το προσωπικό, αλλά και σε μαζικές πωλήσεις
εξωτραπεζικών στοιχείων ενεργητικού, αλλά και κομματιών του μεγάλου
δικτύου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, που οικοδόμησαν μετά το 2000 οι
ελληνικές τράπεζες. Μάλιστα, η Κομισιόν απαιτεί να πουληθούν όχι μόνο οι
ήδη ζημιογόνες θυγατρικές εξωτερικού, αλλά ακόμη και όσες εξακολουθούν
να παράγουν κέρδη, αλλά θεωρείται βέβαιο ότι τα επόμενα χρόνια θα
απαιτήσουν κεφαλαιακή ενίσχυση από τις μητρικές τράπεζες των Αθηνών,
καθώς και στα Βαλκάνια έχει από καιρό σημάνει συναγερμός για τα
προβληματικά δάνεια, που ξεπερνούν στις περισσότερες χώρες το 10%.
Στο φόντο των δύσκολων διαπραγματεύσεων
για τα νέα επιχειρησιακά σχέδια, θα διαμορφώνονται και οι νέες
ισορροπίες στην ιδιότυπη «συγκατοίκηση» των τραπεζιτών με την Κομισιόν, η
οποία, ως γνωστόν, έχει ήδη ορίσει τους δικούς επιτρόπους (από
ευρωπαϊκές ελεγκτικές εταιρείες) για να παρακολουθούν στενά ακόμη και
την καθημερινή διαχείριση των τραπεζών.
Η Κομισιόν έχει καταστήσει σαφές ότι
έχει δύο ανησυχίες: για όσες τράπεζες παραμείνουν σε χέρια ιδιωτών,
παρότι το ΤΧΣ θα είναι βασικός τους μέτοχος, οι Βρυξέλλες φοβούνται πως
οι ιδιώτες μέτοχοι, έχοντας ρισκάρει μικρό ποσοστό των συνολικών
κεφαλαίων που απαιτεί η ανακεφαλαιοποίηση, μπορεί να μπουν στον πειρασμό
να αναλάβουν σοβαρά διαχειριστικά ρίσκα, τα οποία ενδέχεται να
φορτώσουν τις τράπεζες με νέες, σοβαρές ζημιές. Για τη μία, προς το
παρόν, τράπεζα που κρατικοποιείται, η Κομισιόν φοβάται το ενδεχόμενο να
φορτωθεί με αχρείαστες ζημιές, λόγω υπερβολικής επιρροής του ελληνικού
πολιτικού/κομματικού συστήματος. Σε κάθε περίπτωση, η Κομισιόν θα
παρακολουθεί πολύ στενά και εκ των έσω τη διαχείριση των ελληνικών
τραπεζών, κάτι που ήδη δημιουργεί σοβαρές δυσκολίες στις σχέσεις με τους
τραπεζίτες.
Στη «μάχη» του καλοκαιριού για τα
επιχειρησιακά σχέδια, οι Έλληνες τραπεζίτες γνωρίζουν ότι, εκ των
πραγμάτων, δεν μπορούν να βγουν κερδισμένοι. «Η έννοια της νίκης είναι
πολύ σχετική», λένε στελέχη της αγοράς. «Το νυστέρι της αναδιάρθρωσης
δεν μπορεί παρά να μπει βαθιά και απλώς θα προσπαθήσουμε να μετριάσουμε
τις απώλειες», τονίζουν, τελώντας εν αναμονή για τη συνομολόγηση του
δικού τους, επώδυνου μνημονίου με την τρόικα...
0 σχόλια: