Υπάρχουν επιλογές τώρα...

Του Κώστα Μαυρίδη

Με εντυπωσιάζουν θετικά σχόλια και ερωτήματα επί της ουσίας από ανθρώπους που δεν θεωρούνται ειδικοί στα θέματα τραπεζών π.χ. ρωτάνε για το πως αποκαθίσταται η εμπιστοσύνη προς το τραπεζικό σύστημα, για το πως αυξάνεται η ρευστότητα και γιατί δεν μειώνονται τα δανειστικά επιτόκια.

Από την άλλη παρατηρώ τις συχνές δηλώσεις ειδικών με παρουσία στα ΜΜΕ να περιορίζονται σε αοριστίες π.χ. «προέχει να  αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα», «φταίει η ψυχολογία», «πρέπει να αυξηθεί η ρευστότητα» και «πρέπει να  μειωθούν τα δανειστικά επιτόκια». Με αοριστίες εκφράζονται και διάφοροι αρμόδιοι που έχουν συμμετοχή στη διαχείριση της κατάστασης. Όση δυσκολία και να έχουν για εξεύρεση συγκεκριμένων προτάσεων, είναι ακατανόητο που ως αρμόδιοι με την ευθύνη της διαχείρισης, να μην έχουν κάτι συγκεκριμένο να προβάλουν. Ούτε καν να απορρίψουν τεκμηριωμένα όσα έχουμε υποβάλει.

Γράφτηκε πως το θέμα της Τρ. Κύπρου θα κρίνει πολλά και πολλούς ενώ το θέμα έπρεπε να είχε κρίνει ήδη πολλά και πολλούς. Μόλις πριν τριάμισι μήνες ορισμένοι επισημαίναμε ότι η μεταφορά του χρέους/φορτίου ELA της Λαϊκής στην Τρ. Κύπρου συνιστούσε μετάδοση του ιού της αναξιοπιστίας με κίνδυνο εξάπλωσης στο όλο σύστημα. Ωστόσο, επικρατούσε άλλη άποψη (αρεστή στην εξουσία και στα ΜΜΕ): «ο ELA δεν αποτελεί πρόβλημα επειδή είναι εξασφαλισμένος από τα εισπρακτέα της Λαϊκής», «η μεταφορά της καλής Λαϊκής στην Τρ.  Κύπρου θα προσθέσει αξία για μια πιο ισχυρή τράπεζα». Επιπλέον, διαφορετικές επισημάνσεις χαρακτηρίστηκαν κινδυνολογίες και ανοησίες από κάποιους του σημερινού στενού περίγυρου της εξουσίας.

Σήμερα, το θέμα έχει κριθεί εκ του αποτελέσματος. Τον Μάρτιο 2013 υπήρχε τεράστιο πρόβλημα στη Λαϊκή και σαφώς μικρότερο στην Τρ. Κύπρου. Σήμερα, η Λαϊκή δεν υπάρχει και το πρόβλημα της Τρ. Κύπρου είναι μεγαλύτερο από εκείνο που υπήρχε. Στην ουσία, το σοβαρό μεν αλλά περιορισμένο πρόβλημα μεταδόθηκε παρακάτω με αποτέλεσμα να κινδυνεύει το σύνολο καθιστώντας το πρόβλημα όντως συστημικό. Πάντως, ο αρχικός σχεδιασμός στην απόφαση του Μαρτίου δεν προνοούσε όσα σήμερα συμβαίνουν (π.χ. στην Τρ. Κύπρου).

Συνεπώς, η διαχείριση του τραπεζικού προβλήματος δεν θεωρείται επιτυχημένη. Τονίζουμε φορτικά τα πιο πάνω, όχι για να επιρρίψουμε ευθύνες αλλά γιατί ο χρόνος τελειώνει και η μέρα της αποκάλυψης επέρχεται.   Χωρίς παραδοχή ότι ο σχεδιασμός δεν αποδίδει, θα επικρατεί το καθιερωμένο πλέον κάθε φορά  που είμαστε ενώπιον λήψης απόφασης: «Μπορεί να υπήρχαν επιλογές πριν μήνες και μπορεί να υπάρχουν σε μερικούς μήνες, αλλά τώρα δεν υπάρχει άλλη επιλογή». Και στην πράξη η «μοναδική» επιλογή να μην είναι κάτι συγκεκριμένο αλλά μια παθητική εξάντληση του χρόνου με τα περιοριστικά μέτρα σε ισχύ και την αναξιοπιστία να χειροτερεύει.

Σε μερικούς μήνες, θα επαναλαμβάνονται παρόμοια: «Πριν μερικούς μήνες πιθανόν να υπήρχαν άλλες επιλογές αλλά τώρα δεν υπάρχουν…». Οι πιο πονηροί και ιδίως εκείνοι με πολιτικές βλέψεις, αντιλαμβανόμενοι την κατάσταση, έχουν αποτραβηχτεί από τα ΜΜΕ αναμένοντας την εξέλιξη προτού επανέλθουν στο προσκήνιο. Διερωτώμαι αν είναι απλά προχειρότητα στον χειρισμό ενός θέματος που παρουσιάζεται κορυφαίας σημασίας μόνο στις δημόσιες δηλώσεις.

Έχουμε ήδη υποβάλει πρόταση για μείωση των δανειστικών επιτοκίων αλλά και συγκεκριμένη εισήγηση για άμεση υιοθέτηση σοβαρών κινήτρων π.χ. προπληρωμή στεγαστικών δανείων με μετρητά ή με συμψηφισμό καταθέσεων από οποιαδήποτε τράπεζα με αντιστάθμισμα πρόσθετη διαγραφή μέρους τόκων/δανείου. Τέτοιες προτάσεις στοχεύουν στο να επανέλθει η ρευστότητα που σήμερα είναι «κρυμμένη» εκτός του τραπεζικού συστήματος καθώς αυξάνεται η εκροή καταθέσεων και δείχνουν ένα ορθολογιστικό πλαίσιο που θα επιτρέψει την άρση των περιορισμών στο τραπεζικό σύστημα εντός Κύπρου. Επαναλαμβάνουμε ότι η κριτική είναι καλή φτάνει να προτείνει κάτι καλύτερο.

Ο Κώστας Μαυρίδης είναι Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής – mavrides@ucy.ac.cy

Υ.Γ. Τα ονόματα των «προνομιούχων» δανειοληπτών των τραπεζών φανερώνουν ένα κατά συρροήν έγκλημα που ξεκίνησε πριν και μετά το χρηματιστήριο, πέρασε στο αεροπορικό δυστύχημα της Ήλιος, στο πλασάρισμα των «αξιογράφων» και φτάσαμε στο σημερινό όργιο. Όλα με εποπτικές αρχές σε λειτουργία.

πηγη