Tης Ζέζας ΖήκουΗ ολέθρια ελληνική κρίση παρείχε την ιστορική ευκαιρία στο Βερολίνο και στην Ουάσιγκτον να «κεντήσουν» επιμελώς την πανούργα «θεωρία του ντόμινο». Η κρίση του αμερικανικού και ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, που μεταλλάχθηκε σε θύελλα χρεών προκαλώντας συνθήκες χρεοκοπίας των ασθενών οικονομιών της Ευρωζώνης, κατέστησε σαφές πως οι κίνδυνοι είναι τόσο μεγάλοι που θα μπορούσαν να προκαλέσουν την τέλεια παγκόσμια συστημική καταιγίδα. Και αφού το πρώτο ελληνικό ντόμινο έπεσε, οι επικεφαλής των μεγαλύτερων επενδυτικών κεφαλαίων του κόσμου και οι παγκοσμίου φήμης οικονομολόγοι «μόλυναν» με το «σύνδρομο του ντόμινο» τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου και την Ιρλανδία. Η «μόλυνση» επεκτάθηκε στην Ισπανία, η οποία καλείται να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις «ιστορικών διαστάσεων».
H διαβόητη «θεωρία του ντόμινο» έγινε διάσημη στις HΠA, όταν ο απερχόμενος στις 19 Iανουαρίου του 1961 πρόεδρος Nτουάιτ Nτ. Aϊζενχάουερ συμβούλεψε τον Kένεντι πως η πτώση του Λάος –και άρα του Bιετνάμ– στους κομμουνιστές θα επέφερε την πτώση ολόκληρης της νοτιοανατολικής Aσίας και θα αποτελούσε σοβαρή απειλή για την ασφάλεια τη Δύσης. Hταν ο ίδιος που εφήρμοσε τη θεωρία ιδιαίτερα στην Iνδονησία και τη νοτιοανατολική Aσία. H συμβουλή προς τον Kένεντι το 1961 βασιζόταν στο ίδιο αξίωμα.
H «θεωρία του ντόμινο» βασάνισε τις HΠA καθ’ όλο τον πόλεμο του Bιετνάμ και πέρα από αυτόν. Aποτελούσε μία από τις δόλιες ιδέες στο ρεπερτόριο της εξωτερικής πολιτικής. Πρόκειται για μια μηχανιστική θεωρία, επειδή προϋποθέτει την απαραίτητη διαδοχή από μια αρχική αφετηρία ώς ένα προκαθορισμένο τέλος. Διογκώνει τη σημασία οποιασδήποτε μεμονωμένης απώλειας, κάνοντάς την να επεκτείνεται σε μια ολόκληρη περιοχή ή και σε ολόκληρο τον κόσμο. Eνα σχετικά μικρό μέρος του πλανήτη μπορεί να μεταμορφωθεί σε τεράστια καταστροφή, αν αρχίσουμε θεωρητικά να προσθέτουμε σε αυτό έναν οποιονδήποτε αριθμό κρατών.
Tο μέλλον όμως δεν είναι ποτέ προκαθορισμένο. H απώλεια του Bιετνάμ δεν έφερε την κατάληψη της νοτιοανατολικής Aσίας από τους κομμουνιστές. Eνα χαμένο ντόμινο μπορεί να ρίξει κάτω άλλα ντόμινο, μπορεί όμως και να σημάνει συναγερμό, που θα σώσει άλλα ντόμινο. Αλλά, με την απλοϊκότητα και τη μοιρολατρία της, η «θεωρία του ντόμινο» καθιστά άχρηστες τις περαιτέρω σκέψεις...
Τώρα η σύγχρονη εκδοχή της «θεωρίας του ντόμινο» έχει εμπλουτισθεί με την άποψη, που θέλει την κρίση της ευρωπαϊκού Νότου να έχει επιπτώσεις στον γαλλογερμανικό πυρήνα. Υποστηρίζεται ότι οι προεδρικές εκλογές στη Γαλλία πολιτικοποίησαν τη διασύνδεση μεταξύ των περιφερειακών ντόμινο, και του ευρωπαϊκού σκληρού πυρήνα. Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία, η μία μετά την άλλη, χρεοκόπησαν. Ποια έπεται, λοιπόν; Οι περισσότεροι δείχνουν την Ισπανία. Κάποιοι την Ιταλία. Ομως, οι Γάλλοι κοιτάζουν με αγωνία τη χώρα τους καθώς το χρέος της επιδεινώνεται διαρκώς, είναι ευάλωτη σε τραπεζικά και δημοσιονομικά προβλήματα και χάνει σε ανταγωνιστικότητα έναντι της Γερμανίας!
Πάντως, όταν τελειώσει η δική μας βαθιά οικονομική, πολιτική, κοινωνική και εθνική κρίση, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με μια μεταλλαγμένη κοινωνία, η οποία σε τίποτα δεν θα μοιάζει με αυτή που ξέραμε πριν από την κρίση. Εν μια νυκτί, μια Ελλάδα που κανείς δεν φαίνεται να γνωρίζει τι ακριβώς «ήταν» καλείται να μεταμορφωθεί σε «κάτι» του οποίου τη βιωσιμότητα κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί. Η χώρα μας πρέπει να γίνει σαν τις «άλλες», όχι τις ευρωπαϊκές, αλλά κάτι σαν Βουλγαρία με βασικό μισθό μόλις 123 ευρώ!
Και τι σημαίνουν όλα αυτά για την εθνική κυριαρχία και τη δημοκρατία; Εχει τελειώσει η Ελλάδα του ’74, η Ελλάδα που κατάπιε και χώνεψε με lifestyle και καλοπέραση τους «Αττίλες» και άφησε να την καβαλήσουν οι πολύχρωμοι μητραλοίες της «Δημοκρατίας» … Υπάρχει πλέον ένα ανοιχτό ραντεβού με την Ιστορία. Αν δεν εμφανιστεί κανείς στο συγκεκριμένο ραντεβού, τότε η πολιτική τάξη θα επιβεβαιώσει τις υποψίες πως είναι η χειρότερη που γνώρισε ο τόπος εδώ και πολλές δεκαετίες και θα βάλει μεγαλοπρεπώς τη σφραγίδα της στην αναπότρεπτη βύθιση της χώρας στην ανυποληψία και την υπανάπτυξη (με ή χωρίς ευρώ). Και αυτό πρέπει να το καταλάβουν καλά σε όλα τα κόμματα.
Πράγματι, η κρίση χρέους δεν είναι μόνο ευρωπαϊκή σε ό, τι αφορά την έκτασή της και το βάθος της, αλλά και διεθνοποιημένη σε ό, τι αφορά τις πολιτικές ευχέρειες της αντιμετώπισής της. Η αύξουσα ενσωμάτωση και αλληλεξάρτηση των επιμέρους εθνικών οικονομιών στη νομισματική ένωση, η θεσμοποίηση δεσμευτικών υπερεθνικών κανόνων και κανονισμών όχι μόνο σε ευρωπαϊκή αλλά και σε υπερεθνική κλίμακα, η συνακόλουθη βαθμιαία αποψίλωση της εθνικής οικονομικής κυριαρχίας και η πλήρης σχεδόν επικράτηση της μονοδιάστατης μονεταριστικής οικονομικής ορθοδοξίας έχουν συρρικνώσει δραματικά την πολιτική ευχέρεια των κρατών να επιλέξουν εθνικές στρατηγικές εξόδου από την κρίση.
Στο πλαίσιο αυτό, ο πολιτικός λόγος ηχεί κούφιος και ανεπαρκής. Ακόμα κι αν τα επιβαλλόμενα από τα Μνημόνια μέτρα αποκαλούνται «αναγκαία» –και κατά πάσα πιθανότητα είναι «αναγκαία» – η αδήριτη αυτή ανάγκη συναρτάται με την αντικειμενική πολιτική αδυναμία να χαραχθούν άλλες εναλλακτικές πορείες εξόδου από την κρίση, στη βάση αδέσμευτων και πρωτογενών εθνικών επιλογών.
0 σχόλια: